GÜNDEM

AYM'den Hayata Dönüş kararı: Yaşam hakkı ihlal edildi

19 Aralık 2000 günü açlık grevleri yapılan 20 cezaevine düzenlenen ve 32 kişinin hayatını kaybettiği, yüzlerce kişinin yaralandığı Hayata Dönüş Operasyonu'nda orantısız güç kullanıldığı ve insan haklarının ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'nde açılan dava karara bağlandı. Mahkeme, güvenlik güçlerinin Hayata Dönüş Operasyonu'nda yaşam hakkını ihlal ettiğine karar verdi. Hayata Dönüş Operasyonu nedir?

Anayasa Mahkemesi (AYM), Hayata Dönüş Operasyonu'na ilişkin Hüseyin Yıldız ve İmiş Yıldız'ın bireysel başvurusunu karara bağladı. 

Yaşam hakkı ihlal edildi

AYM, 'işkence ve kötü muamele iddialarını kabul edilemez' bulduğunu açıklarken, başvuranların yaşam hakkının ihlal edildiğine hükmetti.

Mahkeme, yaşam hakkı ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için kararın, yeniden yargılanma yapılması amacıyla İstanbul 2. İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine hükmetti.

Dosya, İdare Mahkemesi'ne gönderildi

22 Nisan 2014 tarihinde Anayasa Mahkemesi'ne Hüseyin Yıldız ve İmiş Yıldız tarafından yapılan bireysel başvuruda, 19 Aralık 2000 tarihinde ölüm oruçlarına müdahale amacıyla güvenlik güçlerince yapılan Hayata Dönüş Operasyonu'nda oğulları T.Y.'nin görme kaybına uğradığı, olaya dair ceza soruşturması ile tam yargı davasının makul sürede tamamlanmadığı, ayrıca tam yargı davasının haksız olarak reddedildiği gerekçesiyle yaşam ve adil yargılanma hakları ile işkence ve kötü muamele yasağının ihlal edildiği belirtildi.

T.Y., 2005 yılında başka bir operasyonda hayatını kaybetmiş, onun yerine yasal başvuruları annesi İmiş Yıldız ile babası Hüseyin Yıldız sürdürüyordu.

İstanbul Bayrampaşa Cezaevi / 19 Aralık 2000

Hayata Dönüş Operasyonu nedir?

2000 yılı sonbaharında hapishanelerde koğuş sisteminin yerine getirilmek istenen F tipi cezaevi uygulamasına karşı çıkan mahkumlar, 19 talep öne sürerek süresiz açlık grevine başladılar.

20 cezaevine eş zamanlı operasyon

20 Ekim 2000'de başlayan açlık grevi, 45. günde ölüm orucuna dönüştü ve bunun üzerine 19 Aralık 2000'de 20 cezaevinde aynı anda Hayata Dönüş adıyla operasyonlar düzenlendi.

İstanbul Ümraniye Cezaevi / 19 Aralık 2000

Ecevit: Teröristleri kendi terörlerinden kurtarma operasyonudur

Operasyonlar gerçekleştiğinde iktidarda DSP-MHP-ANAP koalisyonu bulunuyordu. Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit operasyonu, 'teröristleri kendi terörlerinden kurtarma' olarak tanımladı.

Devlet kurumları ortak hareket etti

Hayata Dönüş Operasyonu, devletin en üst düzeyindeki kurumları arasında tam mutabakatla gerçekleştirildi. Operasyonlarda Milli Güvenlik Kurulu, Hükümet ve Meclis'teki muhalefet partilerinin kararı, onayı ve oluru bulunuyordu.

İstanbul Ümraniye Cezaevi / 19 Aralık 2000

32 kişi hayatını kaybetti

20 cezaevinde yaklaşık 10 bin asker ve polisin gerçekleştirdiği operasyonlar sonucunda, 2'si asker 30'u tutuklu 32 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı. Türkiye tarihine geçen operasyon, Devlet'in açlık grevine müdahalede orantısız güç kullandığı ve insan haklarının hilal edildiği iddialarıyla eleştiri konusu olmuştu.

Ankara Ulucanlar Cezaevi / 19 Aralık 2000