BİLİM VE TEKNOLOJİ

Hubble Uzay Teleskobu emekliye ayrılıyor

Hubble'ın yerini alacak olan ve 1996 yılında başlanan James Webb Uzay Teleskobu projesinde üretim aşamasının sonuna gelindi. Teleskop, ilk kez tamamen birleştirildi.

Yapması oldukça karmaşık ve zor olan uzay teleskopları yüksek teknolojiye ihtiyaç duyuyor. Çeşitli gecikmeler ve dönemsel zorluklarla birlikte bu makinelerin yapım süreleri de oldukça uzayabiliyor.

1996'DAN BERİ İLK DEFA BİRLEŞTİRİLDİ

Yapımına 1996 yılında başlanan James Webb Uzay Teleskobu'nu (JWST) inşa etme görevi, ABD Kaliforniya'dan Northrop Grumman adlı uzay havacılık şirketinin sorumluluğunda. Üretim sürecinde çok önemli bir kilometre taşını geride bırakan firma, bilim insanlarının evrene bakan gözü olacak aracın parçalarını ilk defa bir bütün olarak birleştirdi.

Uzay gözlemleri için kullanılacak araç temelde iki parçadan oluşuyor. Bunlardan ilki, teleskop ve aynalardan oluşan kısım. İkincisi ise Güneş kalkanı ve uzay aracından oluşan kısım. Bu kısımların her biri üst düzey mühendislik gerektiriyor.

"İNANILMAZ BİR BAŞARI"

NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nden proje yöneticisi Bill Ochs, "Teleskobun ve bilimsel enstrümanlarının, Güneş kalkanının ve uzay aracının tek bir gözlemevi olarak birleştirilmesi, Webb takımı adına inanılmaz bir başarıyı temsil ediyor. Bu kilometre taşı, 20 yıldan uzun süredir NASA, Avrupa Uzay Ajansı, Kanada Uzay Ajansı, Northrop Grumman ve diğer endüstriyel ve akademik partnerlerimizden bu işe baş koymuş binlerce kişinin emeklerinin bir sembolü" diye konuştu.

HUBBLE YERİNİ JAMES WEBB'E BIRAKIYOR

Evren hakkında bilinenleri artırmak için yapılan çalışmalarda önemli katkıları bulunan araçlardan olan Hubble Uzay Teleskobu, gelecekte yerini James Webb'e bırakacak. Teknik ve maddi sorunlar nedeniyle daha önce ertelenen bu proje artık daha çok özenilen bir konumda.

Hubble, 1990'da fırlatıldı ve artık ömrünü doldurmak üzere. Son görevini 2009'da gerçekleştiren aracın 6 jiroskobundan 3'ü bozulmuş durumda. Yine de gözlemevi, daha 10-20 yıl kadar daha çalışmaya devam edebilir. Ancak bunun için biraz da şans gerekiyor. Zira başka bir jiroskop daha bozulursa araç uzayda savrulmaya başlayacak.

MART 2021'DE FIRLATILACAK

James Webb'in Mart 2021'de fırlatılacağı açıklanmıştı. Şu andaki duruma göre her şey takvime uygun ilerliyor. Ayrıca hem Webb'in hem Hubble'ın aynı anda çalışmasının önünde bir engel bulunmuyor.

James Webb, 2.4 metrelik aynaları bulunan Hubble'dan çok daha geniş olan, 6.5 metrelik aynalara sahip. Aynaların tek parça boyutu ne kadar büyük olursa teleskobun kararlılığı da o kadar yüksek oluyor.

YÜKSEK SICAKLIKLARDA ÇALIŞABİLECEK

James Webb ayrıca, gökleri incelerken biraz daha farklı ve daha uzun dalga boylarına odaklanacak. Bu ışık dalgaları görülebilir dalgalardan kızılötesi dalgalara kadar bir alanda yer alacak.

Hubble morötesi ile kızılötesi arası spektrumdaki dalga boylarını algılıyor. Webb, kızılötesi ışıması olan erken oluşum evresindeki galaksiler gibi yapıları gözlemleyebilecek. Hubble bu yapıları göremiyor.

Aracın ısı kaynaklı kızılötesi radyasyondan etkilenmemesi için oldukça düşük sıcaklıklarda çalışması planlanıyor. James Webb'in son olarak Güneş kalkanı tamamen kullanılabilir hale getirilecek.