Özellikle masa başında çalışan ofis çalışanlarının sıklık karşılaştığı el ve bilek rahatsızlıkları bazen can sıkıcı düzeylerde olabilir. Karpal tünel sendromu nedir? Karpal tünel sendromunun tedavisi nasıl yapılır? Karpal tünel sendromu nasıl anlaşılır? Karpal tünel sendromu neden olur?
Kadınlarda görülme oranı daha yüksek
Karpal tünel sendromu, el ve kolda ağrıya, uyuşukluğa yol açan yaygın bir sinir sıkışması sorunudur. Bir elin ya da her iki elin ilk üç parmağını tutabilir. Zamanında tedavi edilmediği takdirde daha da kötüleşebilir ve kişide kısmi felç görülebilir. Daha çok 30 ile 60 yaş aralığındaki kişilerde görülür. Kadınların hastalığa yakalanma riski erkeklere göre 3 kat daha fazladır.
Boyun fıtığı ile karıştırılabilir
Belirtileri boyun fıtığı belirtilerine benzer, bu yüzden boyun fıtığı ile karıştırılabilir; el ve koldan omuza kadar uzanabilen karıncalanma, ağrı, güçsüzlük ve elektrik çarpmasına benzer his oluşabilir. Bazı meslek gruplarında ve özellikle yoğun bilgisayar kullanan kişilerde daha sık görülür. Daha çok el bileğini gün içerisinde defalarca kez bükülü bir şekilde kullanan kişilere yaygındır görülür.
Karpal tünel sendromu nedir?
Karpal tünel sendromu, elin içinden geçen medyan sinirin sıkışmasıdır. Medyan sinir, karpal tünel olarak da adlandırılan, elinizin avuç kısmında bulunur. Medyan sinir, başparmağa, işaret parmağa, orta parmağa ve yüzük parmağına his vermenin yanı sıra başparmak çevresindeki kasları da kontrol eder. Bileğinizin içinde oluşan şişlik, karpal tünel bölgesinde sıkışmaya neden olur. Baş parmağınızın yan tarafında uyuşukluk, halsizlik ve karıncalanmaya neden olabilir.
Önce ilaç, sonra fizik tedavi, en son ameliyat
Karpal tünel sendromu her iki elinizde oluşabilir. Kesin bir tedavisi olmamakla birlikte doktorlar daha çok birtakım ağrı kesici ve inflamasyon giderici ilaçlar reçete ederler. Fizik tedavi ile de hastalık tedavi edilebilir. Ancak, ilaç ve fizik tedaviden istenilen sonuç alınamadığında hasta ameliyat olmak zorunda kalabilir.
Karpal tünel sendromu neden olur?
Karpal tüneldeki ağrı, el bileğindeki ve medyan sinirindeki aşırı basınçtan kaynaklanır. İltihaplanma şişmeye neden olabilir. Bu durumun en yaygın nedeni, el bileğinde şişmeye neden olan ve bazen de kan akışını engelleyen altta yatan bir tıbbi durumdur. Karpal tünel sendromu ile bağlantılı en sık görülen durumlardan bazıları şunlardır:
-Diyabet
-Tiroid disfonksiyonu
-Hamilelik veya menopoz sebebiyle oluşan sıvı tutulumu
-Yüksek tansiyon
-Romatoid artrit gibi otoimmün bozukluklar
-Bilek kırıkları veya travması
Ayrıca bileğinizin tekrarlanan hareketi, median sinirlerin şişmesine ve sıkışmasına katkıda bulunur. Aşağıdaki durumlar buna sebep olabilir:
-Klavye veya mouse kullanırken bileğinizin yanlış konumlandırılması
-Elektrikli el aletlerini kullanırken uzun süre titreşime maruz kalma
-Piyano çalmak ya da yazmak gibi bileğinizi aşırı uzatan ve tekrarlanan hareket
-Sigara kullanımı, aşırı tuz tüketimi, hareketsiz bir yaşam sürme, obezite hastalık riskini yükseltir. Bu yüzden sendroma yakalanma riski yüksek bir mesleğiniz ya da hastalığınız mevcutsa bu alışkanlıklarınızı bırakmalısınız.
Karpal tünel sendromu belirtileri neler?
-Elin ilk üç parmağında karıncalanma ve ağrı
-Başparmakta uyuşukluk hissi
-Kol hareket ettirildiğinde artan ağrı ve yanma
-Uykudan uyandıracak kadar şiddetli olabilen bilek ağrıları
-El kaslarında zayıflık
-Başparmaktan orta parmağa ve yüzük parmağına yayılan şok benzeri duyumlar
-Koldan omuza kadar uzanabilen ağrı ve karıncalanma
-Parmaklarda elektrik çarpması hissi
-Yukarıdaki belirtiler özellikle gün içerisinde kitap okurken, telefonla konuşurken ya da araba kullanırken ortaya çıkarlar. Çünkü bu aktiviteler esnasında bileklerinizi öne ve arkaya doğru bükülmüş şekilde uzun bir süre boyunca kullanırsınız.
Günlük hayatınızı etkileyebilir
El kaslarınızdaki zayıflık, uyuşma ve şok benzeri duyumlar, elbiselerinizin düğmelerini iliklerken bile zorlanmanıza yol açabilir. Elinize aldığınız bardak vb. eşyaları düşürmeye başlayabilirsiniz. Günlük aktivitelerinizi engelleyecek yoğunlukta, geceleri sizi uykunuzdan uyandıracak kadar güçlü semptomlarla karşılaştığınızda zaman kaybetmeksizin bir doktora görünmeniz gerekir.
Karpal tünel sendromu için hangi doktora gitmek gerekir?
Belirtilerle karşılaşmanız durumunda tedavi için bir Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü Uzmanına görünebilirsiniz. Ya da profesyonel bir Fizik tedavi uzmanına görünerek, birtakım egzersizlerle hastalık belirtilerinin giderilmesini sağlayabilirsiniz.
Karpal tünel sendromu nasıl tedavi edilir?
Tedavi; ağrı, karıncalanma gibi belirtilerin şiddetine ve bileklerdeki kas zayıflığına bağlı olarak değişiklik gösterir. Erken teşhis edildiğinde tedavisi daha kolaydır ve hastalığın ilerlemesini durdurmak mümkündür. Tedavide daha çok ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçlar reçete edilir. Bazen de altta yatan romatid artrit gibi bir hastalık varsa öncelikle bu hastalığın tedavi edilmesine öncelik verilir. İlaçla tedavi yetersiz kalırsa tek çare, cerrahi müdahaledir.
Karpal tünel sendromu bilekliği işe yarıyor mu?
Özellikle gece kullanılan ve gece bileğin bükülü kalmasını önleyen istirahat bileklikleri tedaviden istenilen sonucun alınmasına oldukça yardımcıdır. Bunun dışında masa işi başında çalışırken takabileceğiniz bileklikler ile bileğinizin bükülmesini engelleyebilirsiniz. Fizik tedavi uzmanının önerdiği el ve bilek hareketleri ile semptomların şiddetini azaltabilirsiniz.
Karpal tünel sendromu fizik tedavi ile geçer mi?
Fizik tedavi uzmanları, genellikle hastalara el bilek ateli kullanmasını önerir. Ayrıca el ve bileklerini iş hayatında nasıl kullanması gerektiğini uygulamalı olarak gösterebilirler. Tüm bunların yetersizliği durumunda fizik tedaviye başlanır. Tendon ve sinir kaydırma egzersizleri, el bileği mobilazasyonları, ön kol germe hareketleri, hastaya öğretilir. Ayrıca ultrason, lazer tedavisi, TENS gibi elektro terapi yöntemleri kullanılabilir.
Karpal tünel sendromu egzersizleri neler?
Sinir germe, sinir kaydırma ve tendon kaydırma egzersizleri, tedavide en çok başvurulan egzersizlerdir. Bu egzersizleri düzenli olarak yaptığınız takdirde hastalığa yakalanmaktan korunabilir, hastalığın ilerlemesini de durdurabilirsiniz.
Karpal tünel sendromu tedavi edilmezse ne olur?
Sendromun zamanında teşhis ve tedavi edilmemesi, kişideki kas güçsüzlüğünün ve kas zayıflığının ilerlemesine yol açar. Sinir sıkışması, önce kas atrofisine yani kas erimesine neden olur. Bu durumda hasta, eşyaları elleriyle taşıyamaz hale gelir. Yani hastanın eli tutmamaya başlar. Hasta, araba kullanırken hatta yemek yerken bile zorlanabilir.
Kas erimesinin ilerlemesi, kısmi felci beraberinde getirebilir. El ve koldaki kasların erimesi ve fonksiyonlarının azalması ile felç kaçınılmaz bir hal alır. Hastalığın ilerlemesi durumunda tek çare, ameliyattır. Bazen ameliyat bile çözüm olmayabilir.
Karpal tünel sendromu hastalara öneriler
-Uzun süre klavye kullanmanız gerekiyorsa tuşlara hafif bir şekilde dokunun.
-Bilgisayar başında çalışıyorken, sık sık ara verin. Bu aralıklarda el ve bileklerinizi nazikçe gerin ve bükün.
-Klavyenizi dirsek yüksekliğinde ya da biraz daha aşağıda tutun.
-Bileğinizi aşağı ya da yukarı bükmekten kaçının.
-Bilgisayar farenizin rahat olduğundan ve bileğinizi zorlamadığından emin olun.
-Ellerinizi ve bileklerinizi sıcak tutmaya çalışın. Bu amaçla parmaksız eldivenler giyebilirsiniz.
-Bilgisayar karşısında otururken, yanlış duruş pozisyonunuzu değiştirin.
-Omuzlarınızı öne doğru eğmekten kaçının. Aksi halde boynunuzdaki sinirlerin sıkışması parmaklarınızı ve bileklerinizi de etkileyebilir.
-Belinizi tam anlamıyla saran, ergonomik bir çalışma koltuğunda çalışın.
-Gerekirse bel desteği sunan bel yastıklarından kullanın.
-Doktorunuzun reçete ettiği ilaçları ve ağrı kesicileri düzenli bir şekilde kullanın.
-Fazla kiloluysanız bir an önce kilo verin. Obezitenin karpal tünel sendromu riskini tetikleyen bir unsur olduğunu unutmayın.
-Sağlıklı bir diyet programı uygulayın.
-Gün içerisinde bol bol su için.
-Sigara semptomları şiddetlendirdiği için sigara kullanmayı bırakın.