SEMİH GÜVEN - @semihguvenn
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından bir önceki aya göre yüzde 0,03'lük artış olarak açıklanan Haziran ayı enflasyon rakamlarını değerlendiren Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu'na göre enflasyonda göreli bir düşüş yaşanmasına rağmen bu durum sürdürülebilir değil: Kozanoğlu, önümüzdeki dönem ekonominin enflasyon ve durgunluğun bir arada yürüyeceği stagflasyon ortamına sürüklenmesi ihtimalini yüksek olarak görüyor.
NeoHaber'e değerlendirmelerde bulunan Kozanoğlu, yüzde 15,72 olarak açıklanan yıllık enflasyonun geçtiğimiz aylara göre bir düşüşe işaret ettiğini, buna karşın rakamın hükümetin tek hanel enflasyon hedefinin oldukça uzağında olduğuna dikkat çekti.
'ENFLASYONDA ARTIŞ TRENDİ SÜRDÜ'
Haziran aylarının mevsimsel olarak her dönem fiyat düşüşlerinin yaşandığı bir ay olduğunu da işaret eden Kozanoğlu şu değerlendirmeyi yaptı: "Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri yani gıda ürünleri, enerji, alkollü içecekler ve tütün gibi yönetilen ve yönlendirilen ürünlerin dışındaki kalemleri kapsayan gösterge yüzde 1,19 arttı. Bu da enflasyonun genel anlamıyla artış trendinin devam ettiğine işaret ediyor. Nietekim bu yönetilen-yönlendirilen fiyatları seçim sonrası ortamıyla birlikte ekonomi yönetiminin gevşetmeye başladığını, erteleyen zamların bir bir gerçekleştirdiğini görmeye başladık. Şeker, çay ve motorin seçim sonrası hızla zamlandı. Elektrik, benzin ve doğalgazla devam edecek bir trende girildi. Bu durum önümüzdeki dönemde fiyat artışlarının hazirandaki gibi umut verici bir tablo sergilemeyeceğini gösteriyor.
'ÜRETİCİLER MALİYETLERİNİ HENÜZ TÜKETİCİYE YANSITMADI'
Tüketici fiyatları (TÜFE) ile üretici fiyatları (ÜFE) arasındaki fiyat makasının da yüksekliğine işaret eden Kozanoğlu'na göre bu durum da önümüzdeki dönemde tüketici fiyatlarında bir miktar yükseliş yaşanması ihtimaline işaret ediyor. Haziran verilerine göre ÜFE'nin TÜFE'den yüzde 9,3 oranında yüksek olduğu bilgisini de veren Kozanoğlu'na göre aradaki bu fark üreticinin maliyetlerini tüketiciye yansıtmasını da beraberinde getirecek.
YÜKSELİŞ NEDEN SINIRLI KALDI?
Kozanoğlu'na göre, Haziran ayı enflasyonunun 2019 yılının önceki aylarına göre sınırlı yükselişinin ardında iki faktör yatıyor:
1- Seçim süreçlerinde yönetilen-yönlendirilen fiyatların mümkün olduğu kadar yerinde kalması amaçlandı. Bu nedenle fiyat artışları hız kesti.
2- Ekonomik durgunluk yurttaşların mal ve hizmetlere olan talebinin etkin bir talebe, satınalma davranışına dönüşmesini engelledi. Bu ndenele firmalar fiyatlarını fazla artıramadı. Fiyatları kısıp, işçileri işten çıkarmayı öne aldılar.
'STAGFLASYON TEHLİKESİ SÜRÜYOR'
Haziran'da enflasyonun ateşinin kısmen söndüğü görülse de Kozanoğlu'na göre bu durum sürdürülebilir değil ve önümüzdeki dönem Türkiye ekonomisi yüksek enflasyon ve durgunluğun pençesinden kurtulamayacak. Hükümetin seçim dolayısıyla baskıladığı yönetilen-yönlendirilen fiyatlara işaret eden Kozanoğlu, bu durumun bütçe açıklarını tırmandıracağı için sürdürülmesinin mümkün olmadığna işaret etti. Kozanoğlu, "Fyat artışları bu kalemde devam edecek. Beyaz eşya ve otomotivdeki vergi muafiyetlerinin de sonuna gelindi. Temmuz ayından itibaren bu alanlarda ÖTV ve KDV indirimlerinin de ortadan kalkmasıyla tüketicinin talebi de düşecek. Zaten bir kısım talebin de vergi düşüşüyle öne çekildiğini görürsek enflasyonla durgunluğun öne geçildiği stagflasyon durumunun oluştuğunu göreceğiz" dedi.